Als jij dorst hebt, moet je drinken. Hetzelfde geldt voor de planten in je tuin. Met de aangekondigde hittegolf van de komende dagen zullen de zomertemperaturen hoog oplopen en is een flinke dosis water hét redmiddel tegen droogte in de tuin.
Slaphangende planten, gele plekken in het gazon… het zijn symptomen van droogtestress in je tuin. Toch is het niet de bedoeling om in het wilde weg te gaan sproeien, want dat kan voor meer problemen zorgen.  
Volg deze watertips voor een gezonde, gehydrateerde tuin, de hele zomer lang.

TIP 1 Plaats afdekmaterialen waar mogelijk
Afdekmaterialen houden het water langer vast, en houden de grond dus op een natuurlijke manier vochtig. Mooi meegenomen: het vormt ook een fysische barrière tegen onkruid.

TIP 2 Geef geen water in volle zon
Natte bladeren in de zon kunnen verbranden. Het ideale moment om te gieten is ‘s avonds of ‘s ochtends. De lucht is dan vochtiger, waardoor de planten en de grond het water beter kunnen opnemen.

TIP 3 Je planten verkiezen regenwater
Wanneer mogelijk giet je je planten best met regenwater. Het is 100% natuurlijk, en heel wat milieuvriendelijker dan gieten met leidingwater. Plaats een regenton onder het dak, zodat je via een regenpijp in korte tijd veel water kan opvangen.  

TIP 4 Giet niet elke dag, maar 2x per week
Elke dag een beetje water geven maakt de wortels lui. Geef daarom liever 2x per week veel water. Je planten worden er sterker van, en schimmels krijgen minder kans om zich te ontwikkelen.

TIP 5 Hou rekening met de waterbehoefte van je plant
Niet iedere plant heeft evenveel water nodig. Giet dus vooral de planten die het echt nodig hebben.

Stevenen we deze zomer opnieuw af op een extreme hittegolf zoals in 1976? Dat het nu al een warm voorjaar is geweest, zien we aan het waterpeil van sommige beken en rivieren. Heel wat water verdampt door de zon en de grondwaterstand raakt maar niet aangevuld. Met een mogelijkse waterschaarste tot gevolg. Hoogtijd om er spaarzaam mee om te gaan!

Wat kunnen we zelf doen:

• Investeer in een regenton en gebruik het regenwater om de dieren water te geven, de moestuin te besproeien of het terras te kuisen. Besproei bij voorkeur 's morgens of 's avonds, zodat het water minder snel verdampt.
• Koel je tuin af met schaduw. Door een aantal plaatsen te voorzien van schaduw, warmt je tuin minder snel op. Creëer schaduwrijke zones door het plaatsen van hoge bomen of struiken. Heb je hier geen plaats voor, kies dan voor een pergola of hang een schaduwscherm.
• Gebruik een gieter om planten te besproeien. Op deze manier doseer je de hoeveelheid en krijgen de juiste planten water. Nog efficiënter is het gebruik van petflessen. Alvorens de fles omgekeerd in de grond te plaatsen, dien je eerst met een schaar de bodem van de fles te verwijderen. Vul de fles met water en laat het langzaam in de grond sijpelen.
• Het kan geen kwaad je gras een tijd geen water te geven. Het zal een beetje geel en dor worden, maar vanaf de eerste regenbui wordt het gras terug groener.
• Bespaar water bij het wassen. Kies voor een korte verfrissende douche of was je aan de lavabo. Het bespaart niet alleen op water, het is tevens ook beter voor het milieu.
• Draai geen half gevulde wasmachine en vermijd zoveel mogelijk de vaatwasser. Verkies hierbij om gezellig samen met de hand af te wassen.
• Terwijl je wacht tot er warm water uit de kraan loopt, kan je het koude water opvangen voor het douchen en gebruiken om tuin- en kamerplanten te voorzien van water, het toilet door te spoelen, de vaat te doen,... Dit verspilde water kan makkelijk een emmer vullen. Doe dit ook in de keuken en gebruik het om groenten en pasta te koken of om de planten in de tuin water te geven. Door dit te doen ga je automatisch bewuster om met jouw waterverbruik.
• Hark de grond eens om in de plaats van tweemaal te besproeien. De bodem mulchen zorgt niet enkel voor een onkruidvrije tuin, op deze manier blijft de grond luchtig en vochtig.
• Bedek de grond met een dikke laag schors. Op die manier droogt de grond minder snel uit en hebben de planten minder water nodig. 

Extra tuintips:

• Gebruik minder tegels in de tuin en kies voor gras, bodembedekkers en beplanting. Verharding houdt de warmte langer vast waardoor het in de tuin minder snel afkoelt. Minder verharding zorgt bij een regenbui tevens ook voor meer regenwater in de bodem. Tracht niet meer dan 30% van je tuin te verharden. Hoe minder betegeling hoe beter!
• Kies bij de aanleg van de plantenborder voor de juiste planten. Neem soorten die relatief goed bestand zijn tegen warme en droge periodes en maak een prairietuin of zonneborder. Geschikte soorten zijn bijvoorbeeld vlinderstruik, lavendel, lampepoetsergras en vingerhoedskruid.

Wanneer we onze tuin- en balkonplanten kiezen, houden we niet altijd rekening met de vorstgevoeligheid van sommige planten. Want wat staat die olijfboom toch mooi langs het zwembad of hou je zoveel van citrusfruit dat het limoenboompje niet kon ontbreken op het terras. Maar voor je het goed en wel beseft is het putje winter en vriest het 's nachts de pannen van het dak. Zonder extra bescherming tegen vorst en regen, zullen veel van deze planten het voorjaar niet halen. Zodra je merkt dat er geen leven meer tevoorschijn komt, is het meestal al te laat. Hoe jouw potplanten veilig door de winter komen, lees je in dit artikel.

Welke planten vragen winterbescherming?

Ben je in het tuinieren nog een groentje, dan is het geen gemakkelijke opdracht om te weten welke planten wel of niet beschermd moeten worden. Om te beginnen een gouden tip hierbij: op enkele uitzonderingen na moeten alle potplanten met een klein grondvolume beschermd worden tegen vorst. Door de geringe ruimte wordt de kluit minder goed beschermd dan ingewortelde tuinplanten waardoor de kans op stuk vriezen groot is. Verplaats ze dus tijdig naar een vorstvrije ruimte zoals een serre of koele veranda. Duurt de vorstperiode maar een paar dagen, dan kan je ook de kelder of frisse hal gebruiken.

Vermijd een plaats in de warme woonkamer. Door de warmte willen de planten groeien maar de hoeveelheid licht in de winter is hier niet mee in balans. Kuipplanten als herfstasters of purperklokjes zijn dan wel weer winterhard en mogen mits de juiste bescherming buiten blijven.

Winterharde kuipplanten

Kuipplanten kan je wikkelen in een vlies, noppenfolie of ander isolatiemateriaal. Heb je dit niet in huis dan kan een doos met bladeren ook voldoende werken als isolatie. Bedek daarna de potgrond met sprokkelhout of een kokos afdekring, tenzij er een dikke sneeuwlaag op ligt (wat even isolerend werkt als het hout). Ook de takken kan je beschermen met een plantenhoes.

Niet-winterharde planten

Planten die niet zo houden van een koud klimaat zijn exotische planten zoals citrusplanten, stokrozen, de olijfboom en dwergdadelpalm. De minimum temperatuur die ze nog net aan kunnen is 5°C maar minder hoeft het niet te zijn. Worden deze temperaturen 's nachts en/of overdag niet meer gehaald, verhuis de plant dan naar een winterverblijf. Een plaats waar het niet kouder dan 5°C wordt en dus ook vorstvrij is (serre, kelder, onverwarmde plaats in huis,..). Hou rekening met voldoende daglicht. Bladverliezende planten en fuchsia's en acasia's kunnen in het donker overwinteren, mits ze sterk gesnoeid zijn. Lopen ook daar de vriestemperaturen onder 0, dan kan je lichtjes gaan bij-verwarmen met een petroleumkachel.

Zijn de planten te groot om te verhuizen, dan pak je ze best in met een plantenhoes of ander isolerend materiaal. Plaats stokken in de potgrond ter versteviging en omwikkel de hele plant vervolgens. De plantenhoes kan je onderaan dicht trekken tegen het opwaaien, bij een vlies graaf je een deel vast in de grond.

Beschut tegen regen

De winters zoals we ze ooit kenden zijn tegenwoordig veel zachter en natter geworden. Dit betekent dat planten vaak geen last hebben van kou, maar van te veel vocht. Als de wortels te lang in een natte bodem staan, kan de wortelkluit rotten waardoor de plant zal afsterven nog voor het lente is. Zoek daarom een plekje uit de regen en zorg ervoor dat de bodem van de bloempot is voorzien van drainagegaten, zodat het overtollig water weg kan. De ideale standplaats is lichtrijk en onder een afdak langs een (tuin)muur. Ook te veel zonlicht kan schade geven aan de plant. Het temperatuurverschil tussen ijzige nachten en de warme winterzon kan de planten veel schade geven. Controleer om de twee weken of de plant voldoende water heeft. Geef een beetje bij indien er een te kort is en enkel op zachtere dagen.

Er ontstaat wel eens verwarring tussen potgrond en bodemverbeteraar. In welk geval gebruik je nu potgrond en wanneer moet je bodemverbeteraar toepassen? Of is er geen verschil en kan je beiden door elkaar gebruiken? 

Het verschil tussen potgrond en bodemverbeteraar

Potgrond

Beiden hebben voedende eigenschappen voor de bodem en voor de planten maar we kunnen al meteen stellen dat ze niet door elkaar kunnen en mogen gebruikt worden. Er is wel degelijk een verschil!

Want ze hebben een totaal andere samenstelling en structuur. Eigenlijk is het eenvoudig: potgrond wordt, zoals het woord zelf zegt, gebruikt om potten op het terras te vullen en mag je puur gebruiken. De grond heeft een luchtige structuur en is ideaal voor de gezondheid van je kuipplanten. Veen zorgt ervoor dat het water voldoende wordt vastgehouden maar het overtollige water toch makkelijk kan wegvloeien.

Bodemverbeteraar

Bodemverbeteraar daarentegen kan je niet puur toepassen en mag je ook niet gebruiken om bloempotten, kuipen of kweekbakken te vullen. Je kan het aanzien als een verrijking van bestaande tuinaarde om voor een optimale verhouding tussen lucht en vocht te zorgen.

Het is een mengsel dat de structuur van de bodem verbetert en nieuwe aanplant een boost geeft, een goede start aan het begin van het plantseizoen. Het is een sterke basis, rijk aan natuurlijke grondstoffen die de grond in de tuin opnieuw luchtig maakt en humusrijk zodat regenwater beter de grond kan doordringen. Het wordt gemengd in de grond voor het aanplanten van onder andere bomen, hagen, struiken maar ook bij de aanleg van een nieuwe bloemenborder of gazon. Het stimuleert het bodemleven en de inworteling van planten. 

Net zoals potgrond zijn er ook vele soorten bodemverbeteraars te vinden in de handel. Afhankelijk van de grondsoort en de planten een specifieke samenstelling maar ook de pH-waarde en de structuur verschilt. Na een pH-meting van je bodem weet je precies wat jouw grond nodig heeft. 

Dit voorjaar hebben we uitzonderlijk veel tijd besteed aan het onderhouden of her-aanleggen van de tuin, balkon of terras. Zelfs de woonkamer kreeg een frisse look met tal van tropische kamerplanten. De tuin ligt er prachtig bij, vruchten groeien talrijk aan de bomen en de moestuin is een ware pluktuin geworden. Maar ondanks de groene oase die we thuis creëren, zijn we blij dat het weer zomervakantie is. Snel onze koffers inpakken en weg naar zonnige oorden. Maar laat het net de warmste periode van het jaar zijn waarin planten veel water vragen en het onkruid weelderig zijn gang gaat. Vertrek met onderstaande tips onbezorgd op reis.

De meeste planten overleven een aantal dagen zonder extra water. Voorzie net voor vertrek voldoende water en wied het onkruid overal weg. Zo voorkom je dat het onkruid bij aankomst een meter hoog staat en de moed in je schoenen zakt. Schakel hulp in van familie, vrienden of buren wanneer je voor een langere periode op reis gaat. 

Moestuin

• Verwijder alle uitgebloeide delen van de planten, zoals bloemen en verdorde bladeren. Door het verwijderen van de bloemen, voorkom je een nieuwe oogst bij o.a. courgettes en komkommer.
• Staat de reis vroeg gepland? Verleg dan de oogst door de groenten vroeger of later te zaaien.

Voorzie de planten van water door het aansluiten van een druppelwatersysteem. Kies voor een druppeldarm aangesloten op een automatische timer. Zo krijgen de planten op verschillende tijdstippen het nodige water.

• Geef extra compost zodat de planten voldoende voedingsstoffen hebben om vruchten aan te maken.
• Oogst zoveel mogelijk wat kan en alles wat de lange vakantieperiode niet zal overleven. Krijg je niet alles meer tijdig op, verwerk dan zoveel mogelijk in sauzen of soep en bewaar in de diepvries. 
• Zaai kort voor de reis eventueel wat groenten bij zoals koolrabi, kruiden of knolvenkel,... zodat je na de vakantie een nieuwe lading kan oogsten. 

Pot- en kuipplanten

• Plaats de potten op een schaduwrijke plaats. Zo voorkom je dat de aarde in de pot opwarmt en uitdroogt.
• Kies een bloempot uit kunststof in de plaats van steen. Stenen potten houden de warmte langer vast waardoor de aarde sneller uitdroogt. 
• Verpot de planten met pot in de volle grond. Hierdoor kunnen ze ook aan het water en de voedingsstoffen uit de bodem en blijft de potaarde koeler.
• Meng de potgrond met kleikorrels of waterkristallen. Deze korrels en kristallen werken als een tijdelijk buffer en houden water en voedingsstofffen vast. Wanneer de plant het nodig heeft, geven ze het terug af. 
• Plaats in de pot of kuip extra waterreservoirs die het water langzaam afgeven aan de potgrond.

Tuinplanten

• Bedek de bodem met een laag mulch zoals stro, boomschors, droog gras of compost. Hierdoor krijgt de zon minder kans om de bodem op te warmen, kan de wind de aarde niet uitdrogen en verdampt er minder vocht. Een mulchlaag helpt daarnaast ook om onkruid langer weg te houden.
• Meng de aarde met extra compost of potgrond. Deze extra voedingsstoffen werken als een spons en houden water langer vast in de bodem. 
• Knip uitgebloeide bloemen en verdorde stengels weg zodat de plant zijn energie bewaart voor een tweede bloeiperiode.
• Vergeet als laatste niet om het gras net voor vertrek extra kort te maaien. Zo voorkom je dat de grasmaaier na de reis vast loopt in het veel te hoge gras. Besproei het vers gemaaid gazon nog eens extra zodat het een tijdje zonder water kan.

Kamerplanten

Als laatste mogen we de planten in huis niet vergeten! Ook zij vragen extra aandacht tijdens je vakantie, afhankelijk van de soort. Plaats vetplanten en cactussen uit de zon zodat ze niet uitdrogen en verbranden. Tropische planten houden van een hoge luchtvochtigheid en zet je best in groepjes samen. Door de grootte van hun bladeren, geven deze planten veel vocht af aan de lucht. Wanneer ze naast elkaar staan vangen ze elkaars losgelaten vocht terug op om zelf te recupereren. Extra water kan voorzien worden door het plaatsen van waterreservoirs in de potgrond. Zo kan je lekker lang genieten van je welverdiende vakantie!

Vroeg of laat wordt iedereen er wel eens mee geconfronteerd: rugklachten!

Tuinieren is voor velen een ontspanning maar uiteraard is het ook dikwijls noeste arbeid waarvan je de gevolgen pas ’s avonds voelt eenmaal je in de zetel ploft en er amper terug uitgeraakt. Nu kan je met een aantal zaken rekening houden om te voorkomen dat je ’s avonds amper nog uit de voeten kan. Bekijk tuinieren als een sport: opwarmen is dus een absolute must. Doe enkele eenvoudige maar doeltreffende stretchoefeningen alvorens je de tuin intrekt. Als het koud is wacht je beter met zware klussen tot het later op de dag is opgewarmd. Vermijd ook repetitief werk, zorg voor veel afwisseling in uw houding en neem af en toe een welverdiende pauze en zorg ervoor dat je voldoende vloeistof opneemt. Zoek hulp bij het opheffen van zware objecten en ga goed door de knieën terwijl je rug een rechte houding blijft aanhouden. Gebruik de kruiwagen zoveel mogelijk bij het transporteren van allerhande tuinmaterialen. Denk eraan je kruiwagen ook lichtjes op te tillen vanuit de armen om je rug te ontlasten. Draag eventueel een aangepaste gordel om je rug te ondersteunen.

Tuintips voor mensen met rugproblemen

• Vermijd zoveel mogelijk onbegroeide plekken in de tuin. Zo krijgt onkruid minder kans en moet je bij gevolg minder wieden. Gebruik ook mulch of schors, zij remmen het onkruid af en houden de bodem vochtig zodat je ook minder moet bewateren.
• Maak gebruik van verhoogde plantenbedden om de buigbewegingen te reduceren. Hou de plantbedden ook smal zodat je niet onnodig over het gehele bed moet gaan hangen om onkruid te wieden.
• Probeer het in een kleine tuin eens zonder stukje gazon, dit betekent uiteraard ook dat je niet hoeft te maaien.

Tuinmateriaal voor mensen met rugproblemen

• Gebruik tuintools met lange stelen. Sommige gereedschappen hebben zelf telescopische stelen om het werk nog gemakkelijker te maken.
• Gebruik snoeischaren met een ratelsysteem. Dit maakt snoeien makkelijker en ontlast zowel de schouders als de rug doordat je minder druk uit moet oefenen. Ook de messen scherp houden scheelt een slok op de borrel.
• Zelf een eenvoudige snoeischaarholster zorgt ervoor dat je steeds je materiaal dicht bij de hand hebt en niet steeds hoeft te bukken om het op te rapen.
• Gebruik een tuinslang met een automatisch rolsysteem of gebruik een automatisch irrigatiesysteem in jouw tuin of moestuin. Gebruik geen zware gieters of emmer en als je het toch doet, doe ze halfvol.
• Gebruik voor zittend werk een aangepast bankje die je kan helpen om zonder veel problemen terug recht te komen. Op die manier zijn ook je knieën beschermd.
• Gebruik zoveel mogelijk ‘twee in één’ toestellen: wat dacht je bijvoorbeeld van een hark en een schop tegelijk en dit in een vederlichte uitvoering.

Planten voor mensen met rugproblemen

• Plant vooral traag groeiende heesters, deze vragen heel wat minder onderhoud dan eenjarigen en vaste planten.
• Zet planten in grote hoge potten om ze makkelijker te bereiken. Zelf groenten zoals courgettes, aardappelen en sla kan je met gemak in potten kweken. Gebruik een wagentje of een kruiwagen om ze te vervoeren.
• Heeft u een voorliefde voor fruit, kies dan voor halfstam fruitbomen of dwergvormen die van fruitplukken een gemak maken. Ook bij leifruit kan je plukken vanuit een comfortabele houding of positie.
• Probeer onkruid zoveel mogelijk te onderdrukken door het gebruik van bodembedekkende planten.

Moestuiniers en tuiniers kunnen het ook doen zonder te spitten. Door jaarlijks in de late herfst een laag goede compost of mest over de groeibedden uit te spreiden en die door levende organismen zoals bijvoorbeeld regenwormen in de grond te laten verwerken hoef je de bodem eigenlijk niet te spitten.
Velen beweren zelf dat je op die manier de gelaagdheid van de bodem intact houdt en dus de bodemstructuur niet verstoort. Uiteraard dien je vooraf wel te wieden en min of meer te nivelleren.  Een tweede laag mulch of compost kan worden aangebracht tijdens het groeiseizoen om de bodem vochtig te houden en het onkruid te onderdrukken.

Het voorjaar is hét moment om te zaaien en te stekken, kamerplanten te verpotten, kweekbakken te vullen met moestuingrond en de eerste voorjaarsbloemen te planten in bloembakken. In tuincentra en ook online vind je heel wat soorten potgrond, voor elke toepassing wel een aangepaste grondsoort. Maar wat is het verschil tussen al deze soorten en welke gebruik je best? 

Selecteer de juiste potgrond op basis van de specifieke behoeften van de plant(en). We helpen je graag met jouw keuze.

Kwalitatieve potgrond

Om gezonde planten te krijgen moet de potgrond bepaalde voedingsstoffen bevatten die essentieel zijn voor een goede ontwikkeling. Potgrondproducenten hebben voor elke toepassing speciale potgrond ontwikkeld, meestal op basis van turf, die de behoeften van de planten zoveel mogelijk ondersteunen. Een goede balans tussen water, lucht en voeding is onontbeerlijk en de grond mag zeker geen onkruidzaden of plantziektes bevatten. Bij kwalitatieve potgrond mogen we dus uitgaan van een goed resultaat!

Bewaar potgrond ten alle tijden op een droge en koele plaats en verwerk hem bij voorkeur zo snel mogelijk. Uitgedroogde potgrond kan je nog gebruiken maar bevochtig je opnieuw met een gieter voordat je begint met aanplanten. Let op voor rouwmuggen in oude potgrond want deze tasten de wortels aan van de planten. Reeds gebruikte potgrond kan je best niet opnieuw verwerken want deze kunnen ziektekiemen bevatten. Je kan het gebruiken om putten in de tuin te vullen, met mondjesmaat onder de compost mengen of naar het containerpark brengen. Kleine hoeveelheden mogen ook in de GFT-container.

Zaai- en stekgrond

De doorwinterde moestuinierder zaait doorgaans zijn eigen gewassen zelf. Voor een vlotte kieming gebruik je zaai- en stekgrond dat bestaat uit fijn materiaal, goed het water vasthoudt maar weinig voedingsstoffen bevat. Het is de ideale basis om zaadjes te laten kiemen en het zorgt ook voor een goede en snelle inworteling. Kant en klaar te gebruiken om de zaaitrays te vullen en ook te verkrijgen met kokosvezels als alternatief voor turf. We vertellen je hier straks meer over.

Moestuingrond

Moestuingrond is doorgaans biologisch wat wil zeggen dat de potgrond geen kunstmeststof bevat, zoals de meest courante potgrond, maar organische meststoffen. Schorscompost maakt het tot een luchtige samenstelling die goed waterdoorlatend is maar toch voldoende water vasthoudt voor een optimale ontwikkeling van de gewassen. Een juiste verhouding tussen wit- en zwartveen zorgt voor een veerkrachtige structuur. De planten zullen hierdoor makkelijker water en voedingsstoffen kunnen opnemen. Lavameel maakt het mengsel dan weer rijk aan natuurlijke mineralen en sporenelementen. De meststoffen blijven zo'n 150 dagen werkzaam. 

Universele potgrond

Een kwaliteitspotgrond hoofdzakelijk bestaande uit witveen en te gebruiken voor zowat alle planten, zowel voor kamerplanten als tuinplanten, in potten en in de volle grond. Ook hier heb je de keuze tussen de traditionele potgrond of de biologische variant zonder kunstmest. De specifieke samenstelling varieert naargelang het merk en of je al dan niet voor BIO kiest. Universele potgrond bevat meestal turf wat de grond luchtig maakt en een optimale waterhuishouding garandeert. Je kan uiteraard voor alles universele potgrond kiezen, makkelijk en handig maar voor bepaalde doeleinden en planten is het beter te kiezen voor een grondsoort die dichter aanleunt bij hun natuurlijke habitat.

Potgrond met waterkristallen

Bloembakken die in de volle zon staan, kunnen snel uitdrogen en zeker tijdens de zomer. Om het aantal gietbeurten te verminderen heeft DCM Aquaterra ontwikkeld. Naast de reguliere grondstoffen bevat Aquaterra waterkristallen, polymeren die 100 keer hun eigen gewicht aan water kunnen opslaan. Ze vormen als het ware een reservoir en geven het water stelselmatig af volgens de behoefte van de planten. Op die manier hoef je dus niet elke dag water te geven, ook interessant voor bloembakken die moeilijker te bereiken zijn.

Potgrond voor terrasplanten en mediterrane planten

Voor het planten van laurier, lavendel, oleander en andere mediterrane planten kan je best DCM Potgrond Terrasplanten en Mediterrane planten gebruiken. Een grondsoort die zorgt voor een optimale groei en rijkelijke bloei. Klei zorgt ervoor dat het water langer wordt vastgehouden en kokosvezels gaan het inkrimpen van de grond tegen en houden hem luchtig. De voedingsstoffen hebben een werkingsduur van 150 dagen.

Potgrond voor vijverplanten

Om waterplanten in de vijver te planten heb je een extra zwaar substraat nodig dat niet in het water blijft zweven. Het vijverwater blijft hierdoor helder. DCM vijverpotgrond is rijk aan zand en klei en is verrijkt met organische voeding, goed voor 100 dagen.

Potgrond voor kamerplanten

Kamerplanten worden bij voorkeur voor het groeiseizoen, in maart verplant in een grotere pot met verse potgrond. Afhankelijk van de soort doe je dit best elke 2 à 3 jaar. Om jouw groene vrienden een extra boost te geven, gebruik je bij voorkeur specifieke potgrond voor kamerplanten. Je kan opnieuw kiezen voor niet-BIO (Substral) of BIO (DCM). Deze laatste bevat lava en kokosvezels voor een luchtige structuur en een goede waterverdeling. De voedingsstoffen blijven gedurende 100 dagen werkzaam. Je kan eventueel extra perliet toevoegen voor een nog betere drainage en wortelontwikkeling. Het maakt de grond ook lichter en de potten makkelijker te verplaatsen. Perliet is van natuurlijke oorsprong en beïnvloedt de PH-waarde van de bodem niet.

Potgrond voor cactus en vetplanten

Aan deze potgrond wordt lava toegevoegd wat de natuurlijke drainage bevordert en zorgt voor een gelijkmatige verdeling van het gietwater. Op die manier blijven de plantenwortels gezond en zullen ze niet rotten.

Potgrond voor orchideeën

Substraat voor orchideeën bestaat uit kleine stukjes schors met turf- en kokosbrokjes om waterophoping en wortelrot te voorkomen. De toevoeging van meststoffen en nutriënten bevorderen een optimale bloei.

Turfvrije potgrond

Turf is het basisproduct voor de meeste soorten potgrond, een natuurlijk product dat de eigenschap heeft om water vast te houden. Het is eigenlijk veen dat wordt gewonnen uit moerasgebieden en vervolgens wordt gedroogd. Veen is plantmateriaal dat zich gedurende duizenden jaren heeft opgestapeld tot een dikke, sponsachtige laag.  Het ontginnen van deze laag is echter niet zo milieuvriendelijk. Veengebieden zijn immers van zeer groot belang voor ons klimaat en de biodiversiteit. Ze leggen ongeveer evenveel koolstof vast als alle bossen samen, ondanks ze maar ongeveer 3% van het aardoppervlak innemen. Vele veengebieden zijn inmiddels beschermde natuurgebieden waar de turfontginning aan banden werd gelegd. Maar in Ierland, Rusland, Scandinavië en de Baltische Staten wordt er nog steeds volop gewonnen.

Producenten gaan meer en meer op zoek naar alternatieven zoals kokosvezels, een restproduct van Aziatische kokosplantages. Deze vezels worden gedroogd en gecomprimeerd wat de impact van het transport enigszins beperkt. In de potgrond doen ze even goed hun werk als turf. Ze houden het water ook zeer goed vast en bevorderen de doorworteling van planten. Ook potgrond met bladaarde of bladcompost is een milieuvriendelijk en goed alternatief voor turf.

Een natuurlijk ogende tuin wordt meer en meer een must. Niet alleen stralen deze tuinen een oase van rust uit, ze dragen ook bij aan meer natuur, herstel van het landschap en een schoner milieu. In Vlaanderen worden natuurlijke groenzones schaarser en vormen tuinen een groter oppervlak dan de oppervlakte aan beschermd natuurgebied. Het belang om de natuur een handje te helpen wordt dus steeds groter. 

Het idee achter een spontane tuin is om de natuur zijn gang te laten gaan en met kleine ingrepen in stand te houden. Wens je jouw tuin graag zelf aan te planten, kies dan voor inheemse soorten die goed gedijen in de grondsoort en samengaan met de klimaatsomstandigheden. Streef hierbij naar het gebruik van natuurlijke producten en gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Pas de volgende tips toe en geniet het hele jaar door van jouw ecotuin!

1. Zorg voor water

Water kan je op diverse manieren integreren. Is je tuin te klein voor een vijver, plaats dan een regenton en vang het regenwater op. Besproei hiermee jouw tuin of moestuin en bespaar zo op leidingwater. Regenwater is tevens beter voor je planten omwille van de aanwezigheid van mineralen. Leidingwater daarentegen bevat heel wat kalk waardoor het een minder milieuvriendelijk alternatief is voor het sproeien van je tuin.

Heb je toch meer plaats, kies dan voor een tuinvijver. Deze hoeft niet groot te zijn. Een kleine vijver lokt al heel wat tuindieren zoals libellen, kikkers, waterkevers en vogels. Leg de vijver op een halfschaduwrijke plaats en voorkom zo algengroei. Algen houden van warm water en zorgen voor een groene, glibberige vijver waardoor waterplanten kunnen afsterven. Ook voor muggen kan een vijver een oplossing bieden. Muggen vertoeven graag in de buurt van water om hun eitjes daar te leggen. Heel wat waterinsecten vissen deze muggenlarven op. Libellen en waterkevers zijn hier bijvoorbeeld dol op.

2.  Creëer een snoep- en pluktuin

Plant een aantal bessenplanten op een zonnige standplaats. Kies verschillende inheemse fruitsoorten zoals framboos, bosbes, braambes, aardbei ... En geniet ervan om met de kinderen lekker in je tuin fruit te plukken. De planten zullen heel wat beestjes aantrekken die van groot belang zijn bij de bestuiving. Bevorder de bestuiving en hang een bijenhotel in de buurt, op een zonnige plaats. Wees dus vooral creatief! In een kleine stadstuin bijvoorbeeld, kan je de vruchtdragende planten in een bloembak, palet of ton zetten.

3. Kweek je eigen groentjes

Moestuinieren is niet alleen een leuke hobby. Je wordt voor je werk ook rijkelijk beloond met verse groentjes. Zorg voor diverse soorten zoals groenten, fruit, kruiden en nectarplanten, en laat de natuur de rest doen. Nectarplanten trekken bijen en vlinders aan die instaan voor de bestuiving van jouw groenten- en fruitplantjes. Ook in een kleine stadstuin kan je jouw groentjes kweken. Plaats hiervoor bloembakken of denk eens aan verticaal tuinieren of een intensief groendak!

4. Maak natuurlijke beschutting

Heel wat vogels, insecten en zoogdieren maken hun nestjes in bomen, struiken en klimplanten. Ze bieden een natuurlijke schuilplaats bij slecht weer en vormen een veilig toevluchtsoord bij gevaar. Heb je een tuin en wil je hem aanplanten? Plant dan zeker een boom of struik. Kies ook hier opnieuw voor soorten van bij ons zoals veldesdoorn, wilde kers, boswilg ...  Twijfel je nog? Denk dan eens hoe leuk het kan zijn wanneer er plots een eekhoorn langs je boom omhoog klautert. Fleur een kleine tuin op met klim- en slingerplanten. Sommige soorten zoals Lonicera en Jasmijn ruiken niet alleen heerlijk, maar trekken 's avonds ook prachtige nachtvlinders aan.

5. Met minder werk, meer leven

Geloof het of niet, hoe minder je ingrijpt, hoe rijker de biodiversiteit in je tuin wordt. De mooie gesnoeide Vlaamse tuinen vormen een bedreiging voor de instandhouding van heel wat dieren en planten. Laat bijvoorbeeld de gevallen bladeren in de herfst liggen. Deze vormen in de winter voor heel wat dieren een overwinteringsplaats en in de lente nieuw voedsel. Verzamel het dode hout op een stapeltje. Hier houden egels, spitsmuizen, roodborstjes en de winterkoning van. En laat het afgevallen fruit liggen voor vlinders en vogels.

6. Start met composteren

Composteren behoort tot de natuurlijke kringloop van de natuur. In deze cyclus vormt alles wat afsterft de basis van nieuw leven. Verzamel daarom je tuinafval met je keukenafval in een compostbak. Na het composteren kan je de compost als bodemverbeteraar gebruiken en is de cirkel opnieuw rond. Heb je geen plaats voor een compostbak, dan kan je jouw tuinafval verzamelen in een compostvat.

7. Hang nest- en insectenkastjes op

Voorzie extra plekjes waar tuindiertjes kunnen wonen. Heb je geen plaats voor een boom, hang dan een nestkastje aan een muur of tuinwand. Deze bieden voor heel wat vogelsoorten een broed- en schuilplaats. Ook een insectenhotel biedt voor tal van beestjes een schuilplaats waaronder bijen, vlinders, spinnen, ... Hang ze op een zonnige, beschutte plek in je tuin.  Voorzie aan de nestplaatjes ook een plaatsje voor zaden, pitten en ander vogelvoer en help hen de winter door te komen.

8. Een bloeiende tuin, het hele jaar door

Kies bij het aanplanten van je tuin voor inheemse soorten die het jaar rond bloeien. Speel hierbij met kleuren en geuren om verschillende bijen en vlinders aan te trekken. Zo help je de biodiversiteit instand te houden. 

Felle regenbuien... Droge zomerse dagen... En opnieuw veel regen. Het is een korte samenvatting van hoe de zomer er de afgelopen dagen en weken heeft uitgezien. En voorlopig zien de vooruitzichten er niet veel beter uit. Maar wat doet dit extreme weer met de bodem en hoe reageert jouw tuin hierop? Want ook al slaat het weer snel terug om, te veel regen of zon op korte tijd is ook voor de natuur niet goed.

Het droge warme weer van de voorbije dagen, heeft de bovenste bodemlaag helemaal uitgedroogd waardoor de grond verdicht is. Dit wil zeggen dat lucht, warmte en voedingsstoffen moeilijk door de droge korstlaag geraken tot bij de wortels. Zelfs wanneer het opnieuw regent, heeft het water het moeilijk om zich een weg te banen door de verharde bodemlaag. De bodem geregeld losmaken en beluchten met dit natte weer is dus zeker geen slecht idee.

• Het verluchten van de bodem kan gebeuren met verschillende hulpmiddelen. Vooral een drietand is door zijn smalle breedte handig bij het losmaken in borders of tussen groenten in de moestuin. Heb je meer ruimte tussen de bloemen of groenten, dan helpt een grondbeker bij de grotere oppervlaktes. Maar ook een gewone tuinhark kan hier al hulp bieden.
• Vergeet naast de borders en de moestuin ook het gras niet. Net zoals de andere plaatsen in de tuin, raakt ook hier de grond door het droge weer verdicht. Gebruik hiervoor een verticuteerhark of -roller.
• Een verluchte bodem zorgt voor een goede doorsijpeling van water en voedingsstoffen. Wanneer de bodem verkorst en hard wordt, zal het water bij veel regen op korte tijd niet snel genoeg de grond in kunnen waardoor er op bepaalde plaatsen plassen ontstaan. Blijft dit water lang staan, dan ontstaat er kans op wortel- of stamrot. De grond tussen de regenbuien door bij droog weer losmaken gaat dit probleem al een groot stuk verhelpen.
• Heb je na een hevige regenbui niet zo vaak last van plassen water? Blijf het omspitten toch maar doen want het heeft vele voordelen. Denk maar aan het vervelend werkje 'onkruid wieden'... Het warme weer zorgt deze dagen voor veel onkruid in de tuin dat door de regen, ook nog eens snel groeit. Door de grond te bewerken, leg je de wortels bloot en drogen de planten uit. Ook zijn ze op deze manier veel vlotter te verwijderen.
• Ondersteun planten die snel neer liggen na een fel onweer met beugels of plantensteuns. Dankzij deze steun blijven de stengels van de plant sterk genoeg om overeind te blijven. Planten zoals Hortensia's zijn hier heel gevoelig aan. 

Bereid je tuin dus tijdig voor op hevig onweer en dat het water blijft staan of wortels gaan rotten. Zo blijft niet alleen jouw tuin gelukkig maar bespaart het jou ook wat werk!

Het tuinseizoen is voorbij, tijd om even op adem te komen en te genieten van de rustige winterdagen. We kunnen alvast dromen van het volgend voorjaar en nieuwe plannen maken voor de (moes)tuin... Maar voor we alles opbergen mogen we niet vergeten ons tuingereedschap een laatste goede onderhoudsbeurt te geven. Niet onbelangrijk als we lang van ons materiaal willen genieten en op die manier geld kunnen uitsparen. Met deze tips kan je aan de slag gaan!

Tuingereedschap schoonmaken

In principe moet je na elke tuinklus het gereedschap dat je hebt gebruikt schoonmaken maar dat durven we, na de noeste arbeid, wel eens vergeten. Nochtans kunnen we hiermee voorkomen dat plantenziektes, schimmels en eitjes van insecten zich verder verspreiden. Nu het tuinleven stilvalt, hebben we geen excuses meer om het niet te doen. Het volgend seizoen starten met proper en scherp materiaal zal nog zo aangenaam zijn.

Safety first! Trek voor de veiligheid en om blessures te voorkomen degelijke tuinhandschoenen aan. Handgereedschap dat in contact komt met aarde zoals spades, schoppen, harken en onkruidwieders kunnen gereinigd worden met een stevige borstel. Hiermee kan je aarde en plantenresten verwijderen, eventueel gebruikmakende van een tuinslang. Hardnekkiger en aangekoekt vuil, bijvoorbeeld kleigrond, kan je losmaken met wat zachte zeep en water. 

Vergeet ook de plantensteunen, zaaitrays en plantenbakken niet want daar kunnen zich ziektekiemen nestelen, zeker als ze reeds in contact geweest zijn met zieke planten. Verwijder alle plantenresten en reinig grondig met een zeepsopje.

Houten tools, stelen of handgrepen kunnen in-geolied worden met bijvoorbeeld lijnzaadolie om langer mee te gaan. Zo is het hout beter beschermd tegen de verschillende weerselementen.

Voorkom roest

Na het reinigen met water mag je niet vergeten het materiaal onmiddellijk droog te deppen om roestvorming te voorkomen, een gevaar dat altijd om de hoek loert. Tuingereedschap is hier namelijk zeer gevoelig aan want bij het tuinieren komt er altijd wel wat water of vocht aan te pas. Een handig hulpmiddeltje om dit te voorkomen is om de tools in te smeren met een dun laagje olie. Dat stoot water af en vormt een beschermende laag. Plantaardige olie is bovendien niet schadelijk voor het milieu.

Gereedschap met lichte roestvorming hoef je niet onmiddellijk te vervangen door nieuwe tools maar geef het wel de juiste zorgen om verdere aantasting te voorkomen. Je kan roest verwijderen met staalwol, met een staalborstel of een aantal huis tuin en keukenmiddeltjes proberen: azijn, limoen en zout, coca cola of baking soda. Laat het gereedschap een aantal uren trekken, de roest zal ontbinden waarna je het makkelijker kunt verwijderen. Vergeet daarna het laagje olie niet om te voorkomen dat er opnieuw roest ontstaat.

Tuinmachines reinigen

De grasmachine, bosmaaier en verticuteermachine hebben hun dienst opnieuw bewezen. Voor ze op stal kunnen, dienen de resten van het maaien te worden verwijderd om te voorkomen dat de messen bot worden. Check eerst als de stekker uit het stopcontact is voor je aan de klus begint. Werken de machines op batterijen? Verwijder dan de accu. Zo voorkom je dat ze beginnen te draaien terwijl je bezig bent met het reinigen van de messen. Ga omzichtig om met de machines om lakschade te vermijden. Leg de machine op haar zijkant en verwijder grasresten met een houten spatel. Reinig de messen verder met een borstel. Met een grasmaaierborstel DUO heb je maar 1 tool nodig om beide klussen te klaren. Vermijd het gebruik van water om roestvorming te voorkomen!

Kijk ook na of alle schroeven en beschermkappen nog goed vast zitten en herstel indien nodig. Vraag raad aan een vakman als je twijfelt over de werking van een machine.

Slijp je tuingereedschap

Snoeischaren en messen slijpen is een belangrijke taak maar vergeet ook de spade en de schop niet. Door veelvuldig gebruik worden ze bot en vuil waardoor je meer inspanning moet leveren bij het snoeien van planten, struiken en bomen. Met bot snoeimateriaal krijg je geen schone snede waardoor de kans groter is dat er ziektes en schimmels de plant binnen dringen, en dat willen we niet. Met een scherpe schop kan je ook makkelijker doorheen wortels en onkruid in de aarde snijden. 

Slijpen doe je na het reinigen van het gereedschap. Je kan dit laten doen door een professional maar met een slijpsteen of slijpstaal kan je het zelf in handen nemen. Een slijpmachine is hiervoor ook heel handig. Het tuingereedschap is klaar als alle oneffenheden weg zijn. Snoeischaren moeten voor het slijpen eerst behandeld worden met staalwol die bevochtigd is. Indien mogelijk kan je de snoeischaar uit elkaar halen. Na het slijpen mag je de schaarbladen inwrijven met wat olie. Op die manier kan je er jarenlang van genieten!

De dagen worden steeds korter en de nachten frisser maar het (moes)tuinseizoen is nog lang niet voorbij. Er zijn nog een aantal planten die nu pas beginnen bloeien en een aantal klussen die nog moeten worden geklaard. We moeten ook stilaan beginnen denken aan het inrichten van de voederplek voor de tuinvogels.

Het einde van de zomer

Op het einde van de zomer worden heel wat vaste planten en struiken enorm groot en weelderig. Door de overvloedige regen afgelopen maanden, zijn vele planten ons boven het hoofd gegroeid. Bepaalde planten zijn sterk genoeg om de ganse winter te blijven staan, zoals de kaardebol maar anderen moeten bijgesnoeid worden. Verbena bloeit bijzonder lang en zorgt voor een mooie overgang tussen zomer en herfst, Aster en herfstanemonen staan nog in volle bloei, net zoals Sedum. Siergrassen pronken nog een heel tijd verder en Persicaria en Rudbeckia geven nog een laatste glimp. Laat gerust de uitgebloeide bloemhoofden van Rudbeckia staan. Hun silhouet is decoratief en vogels zoals distelvinken lusten de zaden die erin achterblijven, net zoals de pitten in uitgebloeide zonnebloemen. 

Na verloop van tijd zullen steeds meer bloemen hun pracht verliezen. Er rest enkel nog hun silhouet: venkel, Echinacea, Eryngium, Achillea,... De zaadhoofden van siergrassen rijpen en spelen nu een hoofdrol in de tuin. Ook het kleurenpalet van de bladeren verandert in oranje bruine tinten terwijl de sierappels rood aanlopen. Naarmate de tijd vordert geven heel wat vaste planten hun laatste zucht en sterven ze bovengronds volledig af, heesters en bomen laten hun bladeren vallen. Insecten zoeken dekking voor de winter en gebruiken de uitgebloeide stengels en de afgevallen bladeren als schuilplaats. 

Wat is er nog te doen in de tuin? 

• Snoei hagen: als het goed is, heeft jouw haag een eerste snoeibeurt gekregen in het voorjaar. Nu mag de haag een tweede keer gesnoeid worden. De planten zijn gestopt met groeien dus hoog tijd om ze terug een mooie, strakke vorm te geven. Taxushagen groeien trager en hebben genoeg aan 1 snoeibeurt in het voorjaar. 
  Het snoeien of scheren van hagen doe je best op een bewolkte, droge dag om verbranding van de plant te voorkomen. Scheer de zijkanten van de haag in een lichte tapse vorm (bovenaan smaller dan onderaan) zodat het zonlicht ook de onderkant van de haag kan bereiken. Gebruik steeds scherp en proper snoeimateriaal.
• Gazon: in september wordt er nog steeds gemaaid. Het is ook de maand om het gazon te bemesten of te voeden met kalk afhankelijk van de PH waarde van de bodem. Wil je graszoden leggen of een nieuw gazon zaaien dan is het nu ook de moment. De bodem is nog warm genoeg en het gras zal nog goed kunnen wortelen voor de winter aanbreekt. Kale of bruine plekken kunnen opnieuw worden ingezaaid met herstelgazon. 
• Plant en vermenigvuldig: ook vaste planten zullen nog profiteren van de warme bodem. Planten die nu worden aangeplant zullen het volgend seizoen een voorsprong hebben. Voor het echt koud wordt zijn ze goed geworteld. Vaste planten die te groot zijn geworden kan je een verjongingskuur geven door ze terug te snoeien, uit te graven en met de spade in stukken te delen. Plant de nieuwe stukken in een afzonderlijk plantgat met wat extra potgrond en geef ze voldoende water. 
  Groenblijvende struiken en coniferen mogen nu verplant worden als je ze een nieuw plekje in de tuin wilt geven. 
• Vul bloembakken: de meeste éénjarige planten, die de tuin deze zomer hebben opgefleurd, zijn uitgebloeid of niet zo mooi meer. Vervang ze door winterheide, viooltjes, sierkolen, chrysanten, klimop en siergrassen. Ze geven de tuin opnieuw wat leven, net zoals de opvallende kleuren van sierpompoenen.
• Plant bloembollen: de voorjaarsbloeiende bloembollen zijn nu volop te verkrijgen. Het aanbod is zeer uitgebreid. Maak een keuze tussen tulpen, narcissen, anemonen, krokussen, sieruien,... en let op de verschillende hoogtes, bloeikleuren en bloeitijden om tot een mooie combinatie te komen. Voor een meer natuurlijke look, kan je de bloembollen met de losse hand over de border uitstrooien en ze planten op de plaats waar ze terecht zijn gekomen. 
  Dahlia's bloeien tot ver in oktober. Haal regelmatig de uitgebloeide bloemen weg om langer van hun kleurenpracht te genieten.
• Haal slakken preventief weg: slakken hebben het dit jaar echt naar hun zin gehad. Om te voorkomen dat ze het volgend voorjaar de jonge planten massaal kaal vreten, kan je ze nu best bestrijden. Slakken paren ook in de herfst. Door ze nu te verwijderen voorkom je heel wat schade. Je kan ze manueel wegplukken bij schemeravond of ze bestrijden op een milieuvriendelijke manier.
• Pluk fruit: appels en peren kunnen volop geoogst worden, doe dit voorzichtig om ze lang te kunnen bewaren. Ook pruimen, vijgen en bramen zijn plukrijp. Verwijder overrijp fruit en afgevallen vruchten onder de boom zodat ze geen ziekten kunnen verspreiden. Controleer ook de druiventrossen op rotte vruchten en verwijder de bladeren rond de druiventrossen om ze sneller te laten rijpen. 
• Oogst en plant groenten: september is de laatste echte oogstmaand van het jaar. Profiteer van wat de moestuin nog te bieden heeft: courgettes, tomaten, paprika's en komkommer. Ook aardappelen, bonen, heerlijke bladgroenten, venkel en kolen zijn klaar om te oogsten. Na half september zullen de tomaten die nog resten niet goed meer rijpen. Help het rijpingsproces door de bladeren die voor de vruchten hangen te verwijderen. Zo kan de zon er makkelijker bij. Vanaf eind september zijn de meeste pompoenrassen goed rijp.
  Er kan ook nog kropsla in volle grond geplant worden en spinazie, radijzen, winterpostelein en rucola gezaaid worden. Zaai een groenbemester op lege plekken in de moestuin. Nu is het ook de moment om rabarber te planten of verplanten.